Με αφορμή τα γεγονότα στο Ιράν και τη γενναία εξέγερση των γυναικών της χώρας, μεταφράζουμε ένα σύντομο, ανέκδοτο άρθρο του Κ. Καστοριάδη σχετικά με την «Ισλαμική Επανάσταση» του 1979. Πρόκειται για μια κριτική στον ρηχό φιλοεξωτισμό στον οποίο συνήθως ενδίδει μια μερίδα ριζοσπαστών διανοούμενων, η οποία, συχνά παρασυρμένη απ’ την απέχθειά της για τη Δύση και τον δυτικό πολιτισμό, καταλήγει να διαστρεβλώνει το χαρακτήρα και τις προθέσεις κινημάτων που λαμβάνουν χώρα εκτός του δυτικού κόσμου. Το κείμενο μπορεί να βρεθεί εδώ.
Πολιτική ομάδα για την Αυτονομία 
Ευχαριστώ. Εξαιρετικό!
Τώρα το είδα. Πολύ καλό το κείμενο του Καστοριάδη! Όπως πάντα η κριτική του ασκείται και στη Δύση. Όσο για το Ιράν επικεντρώνει την κριτική του στον θεοκρατικό του χαρακτήρα, χωρίς να αφήνει απ’ έξω καμία θρησκεία ωστόσο.
Βλέπεται κάποια διαφοροποίηση στην πρόσφατη εξέγερση των γυναικών αλλά και πάρα πολλών ανδρών, σε σχέση με την εξέγερση π.χ του 79;
Είναι δύσκολο να βγάλεις άκρη, καθώς οι περισσότεροι αναλυτές κι αναλύτριες έχουν ένα φιλελεύθερο-αντιδυναστικό πλαίσιο ανάγνωσης, με αποτέλεσμα να μην ασχολούνται με τις πιο κοινωνιολογικές πτυχές των γεγονότων: π.χ. ποια κοινωνικά στρώματα συμμετέχουν κ.λπ. Εντούτοις, απ’ ό,τι έχω συγκρατήσει, υπάρχει μια συμφωνία ως προς τα εξής ζητήματα: 1) υπάρχει πολύ μεγαλύτερη συμμετοχή σε σχέση με προηγούμενες εξεγέρσεις (2009 κ.λπ.), εφόσον παρατηρούνται διαδηλώσεις σε πολύ περισσότερες πόλεις της χώρας, ενώ κι οι νεκροί από την καταστολή είναι περισσότεροι από κάθε άλλη φορά στο παρελθόν, 2) τα συνθήματα πλέον στρέφονται κατά του ίδιου του καθεστώτος κι όχι κατά της διαφθοράς ή υπέρ μεταρρυθμίσεων κάποιου είδους («θάνατος στον δικτάτορα»), ενώ το ίδιο ισχύει και για τις αντίστοιχες συμβολικές πράξεις, οι οποίες στρέφονται κατά της ίδιας της θεοκρατικής φύσης του καθεστώτος (κάψιμο χιτζάμπ και κόψιμο μαλλιών, σκίσιμο των πορτραίτων όχι μόνο του Χαμενεΐ αλλά και του ίδιου του Χομεϊνί κ.λπ.).
Ταυτόχρονα, παρά το ότι πρωτοστατεί, ως συνήθως η νεολαία, υπάρχει και μια εμπλοκή των λαϊκών στρωμάτων (όπως π.χ. η περίφημη απεργία στα διυλιστήρια, η οποία όμως δε γνωρίζουμε αν συνδέεται άμεσα με τα γεγονότα). Εντούτοις δεν είναι σαφές μέχρι ποιου σημείου. Απ’ ό,τι φαίνεται, λοιπόν, πρέπει να πρόκειται για την πιο μεγάλη εξέγερση μετά το ’79, δίχως όμως να μπορεί ακόμα να συγκριθεί μ’ εκείνη (καθαρά από άποψη μεγέθους γίνεται η σύγκριση).
Ν
Θα συμφωνήσω οτι τα νέα στοιχεία της τωρινής εξέγερσης, σε σχέση με αυτής του 79, είναι ποιοτικά κυρίως παρά ποσοτικά. Στρέφεται, όπως σωστά επισημαίνετε, ευθέως κατά του θεοκρατικού καθεστώτος. Το βρίσκω πολύ σημαντικό αυτό το στοιχείο.